Wellicht zie af en toe op een etiket iets staan over het stamwortgehalte. In deze blog 5 vragen en antwoorden over het stamwortgehalte.
Het stamwortgehalte is een aanduiding van het aandeel vaste stoffen in het wort voordat de vergisting heeft plaatsgevonden. Het is een maat van de dichtheid van het mengsel, en zegt zo iets over hoe zwaar een bier is. De meeste vaste deeltjes in het wortmengsel zijn suikers. In hoeverre de suikers vergist worden tot alcohol, is het stamwortgehalte dus ook een indicatie van het alcoholpercentage van het bier. Dit gaat echter niet volledig op omdat de vergistingsgraad kan variëren.
Het stamwortgehalte wordt gemeten in graden Plato. Deze schaal is vernoemd naar de wetenschapper Fritz Plato. Deze man heeft rond 1900 een methodiek om het (stamwortgehalte) van een vloeistof te berekenen verbeterd. 1 graden Plato staat voor 1 gram vaste stof per 100 gram vloeistof.
Het getal in Plato kan bijvoorbeeld worden gebruikt om het alcoholpercentage van het bier te berekenen. Door voor en na de vergisting de waarde te meten, kan worden uitgerekend hoeveel procent alcohol het bier ongeveer bevat.
Het stamwortgehalte kan worden bepaald met een hydrometer of een refractometer. In sommige gevallen moet de waarde omgezet worden en soms geven de hulpmiddelen de waarde al aan in de juiste schaal.
De belastingdienst en met name de douane is geïnteresseerd in het stamwortgehalte van bier. Dit wordt gebruikt om te bepalen in welke accijnsklasse het bier valt. Hoe lager het stamwortgehalte, hoe lager de accijns. In Nederland worden de bieren ingedeeld in categorieën, op basis van het stamwortgehalte, zie onderstaande tabel.
Categorie | Graden Plato |
S (speciaalbier) | 15,5 en groter |
1 (pils) | 11 – 15,5 |
2 | 7 – 11 |
3 (tafelbieren) | 1 – 7 |